Blog

Pomiary środowiska pracy

Pracodawca, w przypadku występowania czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy zobowiązany jest informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Skąd czerpać informacje, jakie w zakładzie pracy występuje ryzyko zawodowe?

Należy wykonywać badania i pomiary środowiska pracy, przeprowadzać analizę wyników i wdrażać środki zapobiegające występowaniu chorób.

Czym jest środowisko pracy?

Najprościej mówiąc jest to otoczenie pracownika, w którym oddziałują na niego rożne czynniki, w tym szkodliwe i uciążliwe. Te czynniki to np.:

• hałas, który pracownik słyszy na swoim stanowisku (czynnik fizyczny),

• dwutlenek węgla czy aceton, który jest obecny w powietrzu (czynnik chemiczny),

• bakterie, z którymi może mieć kontakt (czynnik biologiczny).

Skąd wiedzieć, że dany czynnik trzeba mierzyć?

To zadanie pracownika służby BHP, który identyfikuje zagrożenia i definiuje czynniki. Jedyną drogą jest wykonanie pomiaru. Jeśli wynik wskaże, że poziom czynnika w środowisku pracy jest nikły lub żaden, należy ponowić pomiar. Jeśli wynik drugiego pomiaru również jest niski, można odstąpić od badania tego czynnika.

Poniższa tabela przedstawia częstotliwość pomiarów poszczególnych czynników.

Kto może wykonywać pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy?

Tylko i wyłącznie akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA) laboratoria pomiarowo badawcze – wyszukiwarka akredytowanych przez PCA laboratoriów.

Poniżej kilka ważnych informacji

Pierwszy pomiar czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy należy przeprowadzić w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności lub od dnia wystąpienia tego czynnika w zakładzie.
Badania i pomiary wykonuje się za każdym razem jeżeli nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym, procesie technologicznym lub warunkach wykonywania pracy, które mogły mieć wpływ na zmianę poziomu emisji, poziomu narażenia albo wystąpiły okoliczności, które uzasadniają ich ponowne wykonanie.
Wyniki badań i pomiarów należy przechowywać przez okres 3 lat, licząc od daty ich wykonania.
Pracodawca obowiązkowo informuje pracowników o wynikach badań i pomiarów, udostępnia te wyniki i objaśnia ich znaczenie.
W przypadku likwidacji zakładu pracy, pracodawca niezwłocznie przekazuje rejestr oraz kartę właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu.
Zarówno pracodawca, jak i właściwy państwowy inspektor sanitarny przechowują karty oraz rejestr przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu.
Wyniki badań i pomiarów wpisane do rejestru i karty są niezwłocznie udostępniane pracownikowi, byłemu pracownikowi, ich przedstawicielowi ustawowemu lub pełnomocnikowi, na jego pisemne żądanie. Osoby te mogą również wystąpić do pracodawcy o sporządzenie wyciągów, odpisów lub kopii.

Podstawy prawne:

➢ Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2018 poz. 1286)

➢ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166)

Odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy.

Kto ponosi odpowiedzialność za stan bhp w zakładzie? Pracodawca? Kierownik? Pracownik? A może behapowiec? I dlaczego?

Co to jest „stan BHP w zakładzie?”

Stan bezpieczeństwa i higieny pracy można określić jako całokształt działań i postaw, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracy i jego poziom w zakładzie. To znaczy, że podejmując decyzje dotyczące budowy zakładu, organizacji stanowisk pracy, wyposażenia technicznego, można brać pod uwagę (lub nie) aspekty bezpieczeństwa. I to właśnie tworzy stan BHP w zakładzie.

Kto ponosi odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie?

Każde miejsce pracy, niezależnie od profilu działalności, powinno funkcjonować według ustalonego porządku. Kto ustala ten porządek? Oczywiście szef, czyli pracodawca. To on określa zasady, według których działa jego zakład. Tym samym, wyznacza postawę wobec bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie.

Art. 207. K.P.

§ 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 23711 § 2. [Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 2018 poz. 108)].

Kodeks pracy mówi wprost, że odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie ponosi pracodawca. To znaczy, że tej odpowiedzialności nie może z siebie w żaden sposób zdjąć i przekazać komuś innemu.

Dlaczego tak jest?

To pracodawca decyduje o organizacji stanowisk pracy i organizacji procesu pracy. Czyli ma władzę. A skoro ma władzę, to ponosi odpowiedzialność.

A co jeśli pracodawca wyznaczy kierowników działów?

W sytuacji, kiedy pracodawca tworzy stanowiska dla osób kierujących pracownikami, to wraz z częścią władzy, którą im przekazuje, otrzymują oni część odpowiedzialności [Kodeks Pracy – art. 212]. Zakres władzy wyznacza zakres odpowiedzialności.

To znaczy, że pracodawca będzie odpowiadał za cały zakład, kierownik produkcji za dział produkcji, a logistyki za logistykę. Kierownik zmianowy odpowiada za swoją zmianę, a lider obszaru już tylko za obszar.

Każda władza, niezależnie od skali, wiąże się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo ludzi ze swojego obszaru.

A służba BHP? Odpowiada za BHP?

Służba BHP jest ustanowionym organem doradczym i kontrolnym dla pracodawcy [Kodeks Pracy – art. 237¹¹]. Zakres jej obowiązków wynika z przepisów prawa [Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 1997 nr 109 poz. 704) z późniejszymi zmianami].

Przed kim ponosi się odpowiedzialność za BHP?

Organami uprawionymi do nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów BHP są Państwowa Inspekcja Pracy i Państwowa Inspekcja Sanitarna [Kodeks pracy – art. 18⁴]. Organy te kontrolują pracodawców i osoby kierujące pracownikami. Mają prawo wyciągać konsekwencje wobec pracodawców, którzy nie przestrzegają powierzonych im obowiązków prawnych w zakresie BHP.

Pracodawca i osoby kierujące pracownikami mogą również ponieść odpowiedzialność karną w wymiarze nawet do 3 lat pozbawienia wolności [Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 2017 poz. 2204) – art. 220].